HƯỚNG DẪN
Công tác kiểm sát việc giải quyết các vụ,
việc dân sự, hôn nhân và gia đình năm 2016.
Căn cứ Chỉ thị số 01/CT-VKSTC, ngày 25/12/2015 của Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân Tối cao về công tác của ngành Kiểm sát nhân dân năm 2016; Kế hoạch số 01/KH-VKSTC - VP ngày 25/12/2015 của Viện kiểm sát nhân dân tối cao; Hướng dẫn số 03/HD - VKSTC - V9 ngày 01/01/2016 của Vụ 9-VKSND tối cao về công tác kiểm sát việc giải quyết các vụ, việc dân sự, hôn nhân và gia đình năm 2016; Kế hoạch số 65/KH - VKS ngày 08/01/2016 của Viện kiểm sát nhân dân tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu, Phòng 9 hướng dẫn một số nhiệm vụ trọng tâm và biện pháp thực hiện công tác kiểm sát việc giải quyết các vụ, việc dân sự, hôn nhân và gia đình năm 2016 như sau:
I. NHIỆM VỤ CỦA CÔNG TÁC KIỂM SÁT VIỆC GIẢI QUYẾT CÁC VỤ, VIỆC DÂN SỰ, HÔN NHÂN VÀ GIA ĐÌNH.
Nhằm tạo bước chuyển biến mạnh mẽ về chất lượng, hiệu quả công tác kiểm sát việc giải quyết các vụ, việc dân sự; phấn đấu đạt và vượt các chỉ tiêu nghiệp vụ đã đề ra, cần quán triệt các nhiệm vụ trọng tâm sau đây:
1. Viện kiểm sát các cấp tiếp tục quán triệt để cán bộ, Kiểm sát viên nhận thức đầy đủ và nắm vững những quy định của Bộ luật dân sự năm 2015 và Bộ luật tố tụng dân sự 2015, các văn bản hướng dẫn thực hiện pháp luật; Đề cao vai trò, trách nhiệm của Kiểm sát viên tại các phiên tòa xét xử các vụ án dân sự, phiên họp giải quyết việc dân sự; hạn chế đến mức thấp nhất các bản án, quyết định bị hủy do lỗi Kiểm sát viên không làm tốt chức năng kiểm sát việc tuân theo pháp luật.
2. Tăng cường phối hợp giữa các cấp Kiểm sát, các đơn vị hữu quan trong việc kiểm sát các bản án, quyết định giải quyết các vụ, việc dân sự của Tòa án. Thực hiện đầy đủ trách nhiệm, thẩm quyền kháng nghị, kiến nghị theo quy định của pháp luật. Phấn đấu nâng cao về số lượng, chất lượng kháng nghị, đẩy nhanh tiến độ, bảo đảm chất lượng giải quyết khiếu nại đối với các bản án, quyết định đó có hiệu lực pháp luật theo thẩm quyền.
3. Qua công tác kiểm sát việc tuân theo pháp luật giải quyết các vụ, việc dân sự, Viện kiểm sát các cấp phải tổng hợp đầy đủ về nội dung, tính chất và mức độ vi phạm pháp luật của cơ quan, người tiến hành tố tụng; việc chấp hành pháp luật của những người tham gia tố tụng; kết quả Viện kiểm sát, kháng nghị, kiến nghị xử lý để tổng hợp báo cáo cơ quan có thẩm quyền và Viện kiểm sát cấp trên.
II. CÁC NHIỆM VỤ CỤ THỂ VÀ BIỆN PHÁP THỰC HIỆN
Căn cứ thực tế số lượng biên chế cán bộ, Kiểm sát viên và tình hình thụ lý kiểm sát việc giải quyết các vụ, việc dân sự trong kỳ, Viện kiểm sát cấp huyện xây dựng Chương trình, Kế hoạch công tác với các nhiệm vụ cụ thể sau đây:
1. Nâng cao chất lượng hoạt động của Kiểm sát viên tại phiên tòa xét xử vụ án dân sự, phiên hợp giải quyết việc dân sự.
Thực hiện Nghị quyết số 103/2015/QH 13 ngày 25/11/2015 của Ủy bán Thường vụ Quốc hội về việc thi hành BLTTDS năm 2015, đến trước ngày 01/7/2015, Viện kiểm sát tham gia phiên tòa tiếp tục thực hiện theo quy định của BLTTDS năm 2004 và Thông tư liên tịch số 04/2012/TTLT ngày 01/8/2012. Từ ngày 01/7/2016, theo Điều 262 BLTTDS năm 2015 bổ sung quy định mới về phát biểu của Kiểm sát viên tại phiên tòa sơ thẩm như sau:”Sau khi những người tham gia tố tụng phát biểu tranh luận và đối đáp xong, Kiểm sát viên phát biểu ý kiến về việc tuân theo pháp luật tố tụng của Thẩm phán, Hội đồng xét xử, Thư ký Tòa án và người tham gia tố tụng dân sự trong quá trình giải quyết vụ án kể từ khi thụ lý cho đến trước thời điểm Hội đồng xét xử nghị án và phát biểu ý kiến về việc giải quyết vụ án”.
Để thực hiện tốt quy định trên, chuẩn bị tham gia phiên tòa dân sự sơ thẩm, Kiểm sát viên phải trực tiếp nghiên cứu hồ sơ vụ án, kiểm sát chặt chẽ việc tuân theo pháp luật tố tụng của Thẩm phán, Hội đồng xét xử....; nắm chắc nội dung tranh chấp và đề xuất quan điểm giải quyết vụ án. Như vậy tại phiên tòa sơ thẩm, Kiểm sát viên kiểm sát việc tuân theo pháp luật của các chủ thể tiến hành tố tụng và tham gia tố tụng phải gắn liền với kiểm sát chặt chẽ quá trình giải quyết vụ án của Tòa án bảo đảm phù hợp với nội dung vụ án.
2.Tăng cường công tác kháng nghị theo thủ tục phúc thẩm.
Căn cứ quy định của BLTTDS năm 2015, Viện trưởng VKSND cấp huyện có thẩm quyền kháng nghị theo thủ tục phúc thẩm đối với bản án, quyết định sơ thẩm dân sự, hôn nhân và gia đình chưa có hiệu lực pháp luật của TAND cùng cấp. Viện kiểm sát các cấp cần chủ động yêu cầu tòa án nhan dân cấp sơ thẩm gửi cho viện kiểm sát đầy đủ và đúng thời gian quy định các bản án, quyết định giải quyết các vụ, việc dân sự chưa có hiệu lực pháp luật để thực hiện thẩm quyền, trách nhiệm kiểm sát, phát hiện vi phạm và kháng nghị theo thủ tục phúc thẩm hoặc báo cáo viện kiểm sát tỉnh kháng nghị.
Tăng cường sự phối hợp giữa các đơn vị, Viện kiểm sát các cấp trong việc kiểm sát các bản án, quyết định dân sự sơ thẩm chưa có hiệu lực pháp luật; việc xin ý kiến, báo cáo thỉnh thị, trả lời thỉnh thị về căn cứ, nội dung kháng nghị phải thực hiện kịp thời, đúng quy định. Thông qua công tác kiểm tra nghiệp vụ, nếu phát hiện bản án, quyết định sơ thẩm vi phạm nghiêm trọng nhưng đã hết thời hạn kháng nghị phúc thẩm thì phải báo cáo lên cấp trên trực tiếp kháng nghị theo thủ tục phúc thẩm.
3. Tiếp tục phối hợp tổ chức phiên tòa rút kinh nghiệm.
Phối hợp với Tòa án tổ chức các phiên tòa rút kinh nghiệm. Mỗi đơn vị Viện kiểm sát cấp huyện tổ chức ít nhất là 02 phiên tòa rút kinh nghiệm, trong đó phải có 01 phiên tòa 2 cấp. Kế hoạch tổ chức phiên tòa rút kinh nghiệm cần cụ thể, chi tiết như: Chọn phiên tòa điển hình (Ví dụ loại tranh chấp khá phổ biến, nhiều đương sự và đa dạng người tham gia tố tụng…); chuẩn bị đề cương hỏi đương sự, người tham gia tố tụng khác; dự kiến tình huống tố tụng và xử lý tình huống tại phiên tòa; bản phát biểu ý kiến của Kiểm sát viên tại phiên tòa. Tổ chức họp rút kinh nghiệm sau phiên tòa sơ thẩm cần chú ý nhận xét về hoạt động của Kiểm sát viên trước, trong và sau phiên tòa, về phát biểu của kiểm sát viên tại phiên tòa, nhất là phát biểu quan điểm của Viện kiểm sát về việc giải quyết vụ án. Sau mỗi phiên tòa tổ chức rút kinh nghiệm trong đơn vị tổng hợp báo cáo Viện kiểm sát nhân dân tỉnh để tổng hợp.
4. Nâng cao chất lượng kháng nghị, kiến nghị khắc phục vi phạm.
Quán triệt thực hiện Nghị quyết 111/2015/QH13, yêu cầu Viện kiểm sát nhân dân nâng cao chất lượng kháng nghị, kiến nghị, bảo đảm các kiến nghị phải có căn cứ, đúng pháp luật, được các cơ quan, đơn vị hữu quan chấp nhận đạt tỷ lệ trên 80%. Để thực hiện tốt nhiệm vụ này, Viện kiểm sát các cấp cần tăng cường kiểm sát việc tuân theo pháp luật trong hoạt động xét xử vụ án dân sự, phiên họp giải quyết việc dân sự, kiểm sát các bản án, quyết định của Tòa án để phát hiện và tổng hợp đầy đủ vi phạm, từ đó phân loại theo tính chất, mức độ và hậu quả của các vi phạm để kháng nghị hoặc kiến nghị khắc phục theo quy định của pháp luật.
5. Tăng cường phối hợp trong công tác kiểm sát việc giải quyết các vụ việc dân sự, hôn nhân và gia đình.
Trên cơ sở quy định của Bộ luật tố tụng dân sự năm 2015, Luật tổ chức VKSND năm 2014, quy chế về thông tin báo cáo, quản lý công tác trong ngành, thực hiện đúng và đầy đủ về thẩm quyền hướng dẫn nghiệp vụ; về báo cáo thỉnh thị và trả lời thỉnh thị; xin ý kiến về đường lối kháng nghị theo thủ tục phúc thẩm, giải đáp vướng mắc pháp luật trong quá trình thực hiện công tác kiểm sát việc giải quyết các vụ, việc dân sự, hôn nhân và gia đình.
III. TỔ CHỨC THỰC HIỆN
1. Viện kiểm sát cấp huyện tập hợp những vướng mắc, bất cập trong quy định của Thông tư liên tịch; Quy chế công tác kiểm sát việc giải quyết các vụ, việc dân sự. Mẫu văn bản tố tụng, các hướng dẫn nghiệp vụ của VKSND tối cao ban hành theo quy định của BLTTDS 2004, sửa đổi, bổ sung năm 2011, để báo cáo về VKSND tối cao ( vụ 9) trước 30/4/2016.
2. Trên cơ sở những nội dung hướng dẫn công tác giải quyết các vụ việc dân sự, đề nghị Viện kiểm sát nhân dân các huyện, thành phố xây dựng Kế hoạch công tác kiểm sát giải quyết các vụ việc dân sự phù hợp với đơn vị mình và gửi về Phòng 9 Viện kiểm sát nhân dân tỉnh trước 29/01/2016 để theo dõi, tập hợp báo cáo Lãnh đạo Viện kiểm sát nhân dân tỉnh./.
PHÓ VIỆN TRƯỞNG
(Đã ký)
Ngô Đức Thành
