Thông qua hoạt động kiểm sát việc giải quyết các vụ án hành chính theo thủ tục phúc thẩm, Phòng 12-Viện KSND tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu thông báo cho Viện kiểm sát nhân dân các huyện, thị xã, thành để tham khảo, rút kinh nghiệm chung trong vụ án “Khởi kiện quyết định hành chính trong lĩnh vực quản lý Nhà nước về đất đai” giữa người khởi kiện là bà Nguyễn Thị Tứ và người bị kiện là Chủ tịch UBND huyện Đất Đỏ.
1. Nội dung vụ án:
Năm 2006, bà Nguyễn Thị Tứ có đơn xin cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đối với diện tích 15.687,5m2 đất tọa lạc tại thửa 22, tờ bản đồ số 4, thị trấn Phước Hải, huyện Đất Đỏ. Theo trình bày của bà Tứ thì nguồn gốc đất nêu trên do bà Lê Thị Chợ (mẹ bà Tứ) khai phá sử dụng từ năm 1971. Tuy nhiên, qua công tác xác minh UBND huyện Đất Đỏ nhận thấy diện tích đất mà bà Chợ khai phá nằm ở vị trí khác, thuộc thửa số 56, tờ bản đồ số 10, thị trấn Phước Hải, do ông Nguyễn Văn Hồng (em bà Tứ) đang quản lý sử dụng. Diện tích đất bà Tứ xin cấp giấy do thị trấn Phước Hải quản lý; năm 2005 bà Tứ tự bao chiếm sử dụng trái pháp luật nên không đủ điều kiện để cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Ngày 03/01/2008, Chủ tịch UBND huyện Đất Đỏ ban hành Quyết định số: 26/QĐ-UBND, không công nhận quyền sử dụng đất và không cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đối với diện tích 15,687,5m2 thuộc thửa số 22, tờ bản đồ số 4, thị trấn Phước Hải cho bà Nguyễn Thị Tứ. Không đồng ý với Quyết định nêu trên, bà Tứ tiếp tục khiếu nại. Ngày 28/4/2008, Chủ tịch UBND huyện Đất Đỏ ban hành Quyết định số: 928/QĐ-UBND, giải quyết bác đơn khiếu nại của bà Tứ, giữ nguyên Quyết định số: 26/QĐ-UBND ngày 03/01/2008 của Chủ tịch UBND huyện Đất Đỏ.
Ngày 30/5/2012 bà Nguyễn Thị Tứ làm đơn khởi kiện yêu cầu Tòa án nhân dân huyện Đất Đỏ giải quyết tuyên hủy Quyết định số: 26/QĐ-UBND ngày 03/01/2008 và Quyết định số: 928/QĐ-UBND ngày 28/4/2008 của Chủ tịch UBND huyện Đất Đỏ.
2. Quá trình giải quyết vụ án:
Tại Bản án sơ thẩm số: 02/2014/HCST ngày 14/5/2014 của Tòa án nhân dân huyện Đầt Đỏ đã quyết định: Bác yêu cầu khởi kiện của bà Nguyễn Thị Tứ đề nghị hủy Quyết định số: 26/QĐ-UBND ngày 03/01/2008 và Quyết định số: 928/QĐ-UBND ngày 28/4/2008 của Chủ tịch UBND huyện Đất Đỏ.
Ngày 19/5/2014, bà Nguyễn Thị Tứ có đơn kháng cáo yêu cầu hủy Bản án hành chính sơ thẩm nêu trên của Tòa án nhân dân huyện Đất Đỏ.
Tại phiên tòa phúc thẩm ngày 14/9/2014, Viện Kiểm sát nhân dân tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu đã đề nghị Hội đồng xét xử Tòa án cấp phúc thẩm sửa Bản án sơ thẩm nêu trên của Tòa án nhân dân huyện Đất Đỏ theo hướng bác yêu cầu khởi kiện của bà Nguyễn Thị Tứ đối với Quyết định số: 26/QĐ-UBND ngày 03/01/2008 của Chủ tịch UBND huyện Đất Đỏ; đình chỉ giải quyết yêu cầu khởi kiện đối với Quyết định số: 928/QĐ-UBND ngày 28/4/2008 của Chủ tịch UBND huyện Đất Đỏ và được chấp nhận.
3. Những vấn đề cần rút kinh nghiệm:
Bản án số: 02/2014/HCST ngày 14/5/2014 của Tòa án nhân dân huyện Đất Đỏ nhận định và tuyên xử bác yêu cầu khởi kiện đối với Quyết định số: 928/QĐ-UBND ngày 28/4/2008 của Chủ tịch UBND huyện Đất Đỏ là không đúng quy định, vì quyết định này được ban hành sau khi có khiếu nại, nhưng không có nội dung sửa đổi, bổ sung, thay thế, hủy bỏ một phần hoặc toàn bộ quyết định hành chính bị khởi kiện nên không thuộc đối tượng khởi kiện vụ án hành chính theo quy định tại Điều 28, Luật tố tụng hành chính và điểm b, khoản 1, Điều 1, Nghị quyết số: 02/2011/NQ-HĐTP ngày 29/7/2011 của Hội đồng thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao.
Tại điểm b, khoản 1 và khoản 4, Điều 13, Nghị quyết số: 02/2011/NQ-HĐTP ngày 29/7/2011 của Hội đồng thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao quy định: Trường hợp đối tượng khởi kiện ghi trong đơn là quyết định giải quyết khiếu nại mà quyết định đó không thuộc đối tượng khởi kiện vụ án hành chính theo quy định của Luật Tố tụng hành chính và hướng dẫn tại Điều 1, Nghị quyết này thì Toà án giải thích cho người khởi kiện biết là quyết định giải quyết khiếu nại đó không thuộc đối tượng khởi kiện vụ án hành chính và yêu cầu người khởi kiện sửa đổi, bổ sung đơn khởi kiện về đối tượng khởi kiện trong thời hạn quy định; nếu người khởi kiện không sửa đổi, bổ sung theo yêu cầu thì Tòa án trả lại đơn khởi kiện và tài liệu, chứng cứ kèm theo cho họ. Theo điểm đ, khoản 1, Điều 120, Luật Tố tụng hành chính, nếu Tòa án đã thụ lý thì phải đình chỉ giải quyết. Trong trường hợp này khi nhận đơn hoặc sau khi nhận đơn Tòa án cấp sơ thẩm phải giải thích cho người khởi kiện biết và yêu cầu sửa đổi đơn khởi kiện rồi mới thụ lý; nếu đã thụ lý thì đình chỉ giải quyết.
Trên đây là một số vi phạm của Tòa án cấp sơ thẩm, Phòng 12 - Viện kiểm nhân dân tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu thông báo cho Viện Kiểm sát nhân dân các huyện, thành phố nghiên cứu, rút kinh nghiệm chung, nhằm nâng cao chất lượng công tác kiểm sát giải quyết các vụ án hành chính./.
Nguyễn Văn Sơn - Phòng 12
