Qua tổng hợp và xây dựng các báo cáo của các đơn vị thực tiễn 6 tháng đầu năm. Văn phòng tổng hợp như sau:
1. Khó khăn, vướng mắc:
- Các quy định của Bộ luật hình sự, Bộ luật tố tụng hình sự vẫn còn nhiều bất cập, vướng mắc trong thực tiễn chưa được hướng dẫn kịp thời nhất là việc áP dụng các tình tiết giảm nhẹ quy định tại Điều 46 Bộ luật hình sự, quy định về tù có thời hạn đối với người chưa thành niên phạm tội tại Điều 74 Bộ luật hình sự… tạo nên những đánh giá nhận xét, vận dụng khác nhau giữa các cơ quan tiến hành tố tụng; từ đó ảnh hưởng đến tiến độ và chất lượng giải quyết án.
- Một số chỉ tiêu nghiệp vụ trong khâu kiểm sát hình sự còn nhiều bất cập như: Chỉ tiêu về tiến độ giải quyết án trong giai đoạn thực hành quyền công tố và kiểm sát điều tra áp dụng cho Viện kiểm sát các cấp từ 80% trở lên. Chỉ tiêu này đưa ra là cao so với thực tế, vì tình hình tội phạm ngày càng phức tạp, nhất là vào dịp gần cuối năm. Nếu cuối năm lượng án tăng cao bất thường thì tỷ lệ giải quyết chắc chắn sẽ không đạt.
- Chất lượng công tác kiểm sát giải quyết các vụ, việc dân sự 6 tháng đầu năm 2014 nhìn chung còn hạn chế, kết quả không đồng đều giữa các đơn vị. Số lượng án hủy, sửa do lỗi của Kiểm sát viên vẫn còn chiếm tỷ lệ cao 15/40 (37,5%), trong khi đó số vụ phát hiện được vi phạm để kháng nghị không nhiều 07/15; một số đơn vị có án hủy sửa nhiều nhưng không ban hành được kháng nghị (Vũng Tàu) hoặc kháng nghị nhưng không có căn cứ phải rút (Tân Thành); việc lập hồ sơ kiểm sát mặc dù đã có sự quan tâm nhưng cũng chưa thực hiện tốt, đầy đủ; một số Viện kiểm sát cấp huyện chưa thực hiện tốt Chỉ thị 04/CT-VKSTC về việc gửi bản án, quyết định cho Viện kiểm sát cấp trên; Việc kiểm sát bản án, quyết định của Tòa án ở một số đơn vị có lúc còn mang tính hình thức, Kiểm sát viên không phát hiện được vi phạm hoặc phát hiện không hết các vi phạm của Tòa án để thực hiện quyền kiến nghị, kháng nghị; một số kiến nghị còn chạy theo số lượng, chưa chú trọng đến chất lượng, chủ yếu kiến nghị về vi phạm thời hạn gửi các văn bản tố tụng mà không chú ý đến các vi phạm về áp dụng pháp luật…
- Quan điểm giải quyết một số vụ án hành chính của Tòa án còn mâu thuẫn với nhau. Cụ thể 02 vụ án hành chính giống nhau đối tượng khởi kiện là hành vi hành chính về việc thực hiện nhiệm vụ, công vụ theo quy định của pháp luật. Hành vi hành chính bị khởi kiện đều được người bị kiện giải quyết bằng quyết định khiếu nại theo quy định. Khi Tòa án giải quyết, một vụ Tòa án đã vận dụng hướng dẫn nghiệp vụ của Tòa án tối cao để hủy Bản án sơ thẩm vì sai đối tượng khởi kiện, một vụ Tòa án chấp nhận yêu cầu khởi kiện.
- Biểu mẫu thống kê về Thi hành án dân sự còn nhiều bất cập: Biểu mẫu tháng Cục thống kê yêu cầu phải làm theo biểu mẫu số 20/2013; trong khi đó thống kê 06 tháng Vụ 10 yêu cầu làm theo biểu mẫu cũ, gây khó khăn, mất thời gian cho cán bộ thống kê trong việc tổng hợp số liệu. Biều mẫu số 20/2013 còn thiếu mục ủy thác; khi làm thống kê phải đưa vào mục kết thúc. Điều này sai trình tự vì ủy thác chưa phải là đã kết thúc vụ việc.
- Về công tác đào tạo bồi dưỡng cán bộ, cụ thể là bồi dưỡng về lý luận chính trị và quản lý Nhà nước chưa được Tỉnh ủy và VKSNDTC quan tâm đúng mức, dẫn đến còn một số Trưởng phòng, Phó trưởng phòng được bổ nhiệm thời gian đã lâu nhưng vẫn chưa được học lý luận chính trị cao cấp và quản lý Nhà nước hệ chuyên viên chính, nhiều Kiểm sát viên trung cấp chưa được học lý luận chính trị trung cấp. Từ đó gặp khó khăn vướng mắc trong công tác bổ nhiệm và bổ nhiệm lại. Tỉnh ủy và Hội đồng tuyển chọn Kiểm sát viên cũng đã có ý kiến về việc này nhưng Tỉnh ủy và VKSNDTC chưa kịp thời mở các lớp học lý luận chính trị cao cấp, trung cấp và quản lý Nhà nước hệ chuyên viên chính để đáp ứng yêu cầu chuẩn hóa cán bộ trong cải cách tư pháp.
- Lực lượng kiểm sát viên và cán bộ còn thiếu, một số cán bộ trẻ mới vào ngành lại chưa được đào tạo nghiệp vụ kiểm sát nên còn ít kinh nghiệm và kỹ năng kiểm sát, còn phải kiêm nhiệm nhiều mặt công tác. Cơ sở vật chất mặc dù đã được tăng cường nhưng vẫn còn thiếu, chưa đáp ứng được hết yêu cầu nhiệm vụ.
- Khó khăn trong công tác tài chính và XDCB : Nguồn vốn chống xuống cấp trụ sở và mua sắm tài sản được cấp chưa đáp ứng được nhu cầu. Cụ thể như sau:
+ Nguồn vốn chống xuống cấp trụ sở năm 2014 được VKSND tối cao cấp cho đơn vị 856 triệu đồng tập trung cho 3 công trình. Nguồn vốn này chưa đủ để trả nợ cho dự án cải tạo nâng cấp trụ sở VKSND tỉnh BR-VT đã thực hiện năm 2013. Một số trụ sở VKS cấp huyện như VKS huyện Xuyên Mộc, VKS huyện Côn Đảo đã xuống cấp chưa có nguồn vốn để sửa chữa. Dự án cải tạo mở rộng trụ sở VKS huyện Tân Thành và dự án cải tạo mở rộng trụ sở VKS huyện Châu Đức vẫn chưa được bố trí vốn để thực hiện.
+ Nhu cầu trang bị mới tài sản để thay thế các thiết bị đã hết hạn sử dụng hoặc hư hỏng nặng hiện tại rất cấp bách nhưng kinh phí mua sắm tài sản theo Đề án năm 2014 còn ít và chủng loại chưa đa dạng. Vì vậy, đơn vị phải cố gắng tiết kiệm từ nguồn kinh phí chi thường xuyên hoặc từ nguồn kinh phí khác (xin hỗ trợ từ Ngân sách địa phương) để mua sắm, trang bị thêm nhằm đảm bảo nhu cầu trang thiết bị tối thiểu cho cán bộ ở VKS hai cấp.
2. Giải pháp:
- Tập trung nâng cao hơn nữa chất lượng công tác thực hành quyền công tố và kiểm sát hoạt động tư pháp trong lĩnh vực hình sự. Nâng cao kỹ năng tranh tụng, luận tội của Kiểm sát viên tại phiên tòa. Chủ động kiểm sát có hiệu quả việc giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm; hạn chế đến mức thấp nhất việc bỏ lọt tội phạm, việc trả hồ sơ điều tra bổ sung giữa các cơ quan tiến hành tố tụng; không để xảy ra việc đình chỉ điều tra vì không phạm tội, việc truy tố mà Tòa tuyên bị cáo không phạm tội.
- Phối hợp chặt chẽ với CQĐT, Toà án xác định các vụ án trọng điểm, được dư luận xã hội quan tâm, đẩy nhanh tiến độ điều tra, truy tố và sớm đưa ra xét xử lưu động nhằm phục vụ nhiệm vụ chính trị tại địa phương, tăng cường tuyên truyền, giáo dục ý thức chấp hành pháp luật trong nhân dân. Đặc biệt quan tâm làm tốt khâu đột phá của Viện kiểm sát tỉnh về “Nâng cao chất lượng, số lượng việc giải quyết các vụ án hình sự theo thủ tục rút gọn”.
- Viện kiểm sát cấp trên cần tăng cường tổng kết thực tiễn, tổ chức các hội thảo chuyên đề về công tác dân sự tạo điều kiện cho các đơn vị giao lưu học hỏi kinh nghiệm lẫn nhau. Bên cạnh đó các đơn vị phải thường xuyên họp rút kinh nghiệm đối với những vụ án bị Tòa án cấp trên hủy, sửa mà Kiểm sát viên không phát được vi phạm; sơ kết, tổng kết rút kinh nghiệm trong quá trình thực hiện kiểm sát đã kiến nghị, kháng nghị vi phạm nhưng chưa được Tòa chấp nhận.
- Tăng cường cơ sở vật chất nhằm phục vụ công tác chuyên môn đạt được hiệu quả cao nhất, góp phần hoàn thành những chỉ tiêu đã đề ra trong năm công tác.
Bài của Nguyễn Việt Hà
Văn phòng tổng hợp VKSND tỉnh
