Lập hồ sơ đề nghị xem xét, quyết định áp dụng biện pháp đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc là một thủ tục bắt buộc theo quy định của pháp luật. Việc lập hồ sơ đề nghị xem xét, quyết định áp dụng biện pháp đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc đối với người từ đủ 12 tuổi đến dưới 18 tuổi được thực hiện bắt đầu từ năm 2022 theo quy định của Luật phòng, chống ma túy năm 2021.
Hình ảnh một buổi học văn hóa của người nghiện ma túy dưới 18 tuổi
Mặc dù, việc lập hồ sơ đề nghị xem xét, quyết định áp dụng biện pháp đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc đối với người từ đủ 12 tuổi đến dưới 18 tuổi đã được quy định cụ thể. Tuy nhiên, qua công tác kiểm sát phát hiện một số trường hợp cơ quan lập hồ sơ không đúng quy định của pháp luật. Điển hình là hồ sơ đề nghị đối với Trần Tòng Quân, sinh năm: 2007, nơi đăng ký thường trú: Thôn Mỹ Đức, xã Suối Nghệ, huyện Châu Đức do UBND phường Nguyễn An Ninh lập. Viện kiểm sát nhân dân thành phố Vũng Tàu đã ban hành Kiến nghị số 11/KN-VKS yêu cầu UBND phường Nguyễn An Ninh khắc phục những vi phạm, cụ thể:
1. Xác định không có nơi cư trú ổn định chưa đủ căn cứ
Theo hồ sơ vụ việc, Trần Tòng Quân có nơi đăng ký thường trú tại Thôn Đức Mỹ, xã Suối Nghệ, huyện Châu Đức, tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu. Tại bản tường trình và bản lấy lời khai ngày 25/12/2024, Quân trình bày do buồn chán chuyện gia đình và công việc nên ngày 24/12/2024 đã đến phòng trọ của người bạn tên Phúc tại đường Bình Giã, phường Nguyễn An Ninh để sử dụng ma túy. Tại phiếu trả lời xác minh thông tin về cư trú của Trần Tòng Quân của Công an xã Suối Nghệ thể hiện: Công dân trên có hộ khẩu thường trú tại địa phương, chưa có tiền án, tiền sự, không thuộc diện bị hạn chế quyền tự do cư trú theo khoản 2, Điều 4, Luật Cư trú năm 2020. Tuy nhiên, khi lập hồ sơ vụ việc, UBND phường Nguyễn An Ninh xác định Trần Tòng Quân thuộc trường hợp không có nơi cư trú ổn định là chưa đủ căn cứ theo quy định tại khoản 3, Điều 41, Nghị định 105/2021/NĐ-CP của Chính phủ.
Quy định của pháp luật về xác định người không có nơi cư trú ổn định: Theo khoản 3, Điều 41, Nghị định số: 105/2021/NĐ-CP ngày 04/12/2021 của Chính phủ quy định về tiêu chí xác định người không có nơi cư trú ổn định như sau: Người có đăng ký thường trú hoặc tạm trú nhưng không sinh sống tại nơi đăng ký thường trú hoặc tạm trú, có xác nhận của Trưởng Công an cấp xã nơi đăng ký thường trú hoặc tạm trú về việc người đó không sinh sống ở nơi đăng ký thường trú hoặc tạm trú và không biết người đó đang ở đâu; Thành viên gia đình cung cấp thông tin cho cơ quan chức năng không biết người đó hiện nay đang ở đâu, làm gì và cơ quan Công an tra cứu dữ liệu trong Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, Cơ sở dữ liệu về cư trú, hệ thống tàng thư hồ sơ cư trú, tàng thư căn cước công dân cũng không xác định được người đó đang ở đâu.
2. Cử người đại diện không không đúng
Trần Tòng Quân, sinh năm: 2007 và tại thời điểm phát hiện sử dụng trái phép chất ma túy thuộc trường hợp dưới 18 tuổi nên theo quy định khi xử lý hành vi vi phạm phải có người đại diện. Tại bản khai lý lịch thể hiện Nguyễn Tòng Quân có cha là ông Phạm Văn Tòng và mẹ là bà Trần Thị Thu Thảo, hiện đang là lao động tự do. Tuy nhiên, khi lập hồ sơ không xác minh người đại diện của Trần Tòng Quân theo quy định của pháp luật và cử Bí thư đoàn thanh niên làm người đại diện cho Trần Tòng Quân là không đúng quy định tại khoản 17, Điều 2, Luật Xử lý vi phạm hành năm 2012, Luật Xử lý vi phạm hành chính sửa đổi bổ sung năm 2020; Điều 136, Bộ luật Dân sự 2015; Điều 73, Luật Hôn nhân và gia đình 2014.
Quy định của pháp luật về người đại diện cho người chưa thành niên: Tại khoản 17, Điều 2, Luật Xử lý vi phạm hành năm 2012, Luật Xử lý vi phạm hành chính sửa đổi bổ sung năm 2020 quy định: Người đại diện hợp pháp bao gồm cha mẹ hoặc người giám hộ, luật sư, trợ giúp viên pháp lý. Điều 136, Bộ luật Dân sự 2015 quy định: Cha, mẹ là người đại diện đối với con chưa thành niên. Điều 73, Luật Hôn nhân và gia đình 2014 quy định: Cha mẹ là người đại diện theo pháp luật của con chưa thành niên, con đã thành niên mất năng lực hành vi dân sự…
Trường hợp người chưa thành niên không còn cha mẹ hoặc không xác định được cha mẹ; người chưa thành niên có cha, mẹ nhưng cha, mẹ đều mất năng lực hành vi dân sự; người chưa thành niên có cha, mẹ nhưng đều có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi, bị hạn chế năng lực hành vi dân sự; người chưa thành niên có cha, mẹ đều bị Tòa án tuyên bố hạn chế quyền đối với con…thì quyền đại diện do người giám hộ đương nhiên hoặc người giám hộ theo chỉ định thực hiện theo quy định tại Điều 47, 52, 54, Bộ luật Dân sự 2015.
Tin bài:Nguyễn Văn Sơn – Viện KSND.TPVT
