Thông qua công tác kiểm sát xét xử phúc thẩm vụ án hành chính trong lĩnh vực “Khiếu kiện Thông báo nộp tiền sử dụng đất” giữa người khởi kiện là Công ty TNHH T.P và người bị kiện là Chi cục thuế khu vực Bà Rịa- Long Điền- Đất Đỏ, Viện Kiểm sát nhân dân tỉnh Bà Rịa–Vũng Tàu thấy cần thông báo đến Viện Kiểm sát nhân dân các huyện, thị xã, thành phố thuộc tỉnh để rút kinh nghiệm như sau:
1. Tóm tắt nội dung vụ án
Ngày 05/05/2009, UBND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu ra Quyết định số 1317/QĐ-UBND về việc cho phép Công ty TNHH Xây dựng T.P được chuyển mục đích sử dụng diện tích 43.654,1m2 đất nông nghiệp (trong tổng diện tích 49.595m2 Công ty đang sử dụng) sang đất sản xuất, kinh doanh phi nông nghiệp với hình thức thuê đất (trả tiền thuê đất hàng năm) tại xã Tam Phước, huyện Long Điền để khai thác vật liệu san lấp.
Ngày 14/5/2009, UBND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu ký Hợp đồng thuê đất số 04/HĐTĐ với Công ty TNHH Xây dựng T.P, theo đó UBND tỉnh cho Công ty T.P thuê diện tích 43.654,1 m2 đất tại xã Tam Phước, huyện Long Điền để khai thác vật liệu san lấp; thời hạn thuê là 04 năm 10 tháng kể từ ngày 28/3/2007 đến ngày 28/01/2012; tiền thuê đất tính từ ngày 05/05/2009 và được nộp hàng năm vào ngân sách nhà nước.
Khi hết thời hạn thuê đất được ký kết trong Hợp đồng số 04/HĐTĐ, công ty T.P đã tiến hành lập Đề án đóng cửa mỏ vật liệu san lấp số 70, xã Tam Phước, huyện Long Điền và có Đơn đề nghị đóng cửa mỏ đề ngày 25/11/2015, được UBND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu phê duyệt theo Quyết định số 869/QĐ-UBND ngày 12/04/2016. Sau khi Công ty Triều đã hoàn thành toàn bộ Dự án cải tạo, phục hồi môi trường theo quy định, ngày 05/08/2016 UBND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu ra Quyết định số 2120/QĐ-UBND về việc đóng cửa mỏ vật liệu san lấp số 70, xã Tam Phước, huyện Long Điền của Công ty TNHH Xây dựng T.P.
Ngày 25/8/2021, UBND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu ban hành Quyết định số 2437/QĐ-UBND về việc thu hồi 43.654,1m2 đất tại xã Tam Phước, huyện Long Điền, tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu theo quy định tại Điểm d Khoản 1 Điều 65 Luật Đất đai. Ngày 08-3-2022 Văn phòng đăng ký đất đai tỉnh có Văn bản số 335/VPĐK-ĐKCG cung cấp thông tin địa chính xác định tiền thuê đất đến Cục Thuế khu vực Vũng Tàu – Côn Đảo. Sau khi nhận Văn bản số 335/VPĐK-ĐKCG, ngày 12-4-2022 Cục Thuế tỉnh có Văn bản số 2833/CT-HKDCN về việc xác định đơn giá thuê đất của Công ty T.P.
Trên cơ sở thông tin của Văn phòng đăng ký đất đai, ngày 20/04/2022 Chi cục thuế khu vực Bà Rịa - Long Điền - Đất Đỏ ra Thông báo nộp tiền thuê đất số 1282/TB-CCTKV (Thông báo số 1282) yêu cầu Công ty TNHH Xây dựng T.P phải nộp tiền thuê đất từ ngày 28/01/2012 đến ngày 25/8/2021 (ngày ra Quyết định thu hồi đất) đối với diện tích 43.654,1m2 đất với số tiền là 712.845.261 đồng.
Không đồng ý với Thông báo số 1282, Công ty T.P khiếu nại, ngày 26/8/2022, Chi cục thuế khu vực Bà Rịa - Long Điền - Đất Đỏ ban hành Quyết định số 941/QĐ-CCTKV với nội dung không chấp nhận khiếu nại của Công ty TNHH Xây dựng T.P.
Không đồng ý với Thông báo số 1282 và Quyết định số 941/QĐ-CCTKV, Công ty TNHH Xây dựng T.P khởi kiện vụ án hành chính yêu cầu TAND thành phố Bà Rịa giải quyết:
- Tuyên hủy Thông báo nộp tiền số 1282/TB-CCTKV
- Tuyên hủy Quyết định 941/QĐ-CCTKV.
- Tuyên buộc Chi cục thuế khu vực Bà Rịa - Long Điền - Đất Đỏ phải hoàn trả cho Công ty TNHH Xây dựng T.P số tiền 712.845.261 đồng mà Công ty TNHH Xây dựng T.P đã buộc phải nộp theo Thông báo nộp tiền số 1282/TB-CCTKV.
Bản án hành chính sơ thẩm số 13/2023/HC-ST ngày 18/9/2023 của Tòa án nhân dân thành phố Bà Rịa tuyên xử: Chấp nhận yêu cầu khởi kiện của Công ty T.P về việc: Hủy Thông báo nộp tiền số 1282/TB-CCTKV; Hủy Quyết định 941/QĐ-CCTKV; Buộc Chi cục thuế khu vực Bà Rịa - Long Điền - Đất Đỏ phải hoàn trả cho Công ty TNHH Xây dựng T.P số tiền 712.845.261 đồng.
Ngoài ra án sơ thẩm còn tuyên về án phí và quyền kháng cáo của các đương sự theo quy định.
Ngày 02/10/2023, Chi cục Thuế khu vực Bà Rịa – Long Điền – Đất Đỏ kháng cáo toàn bộ Bản án sơ thẩm, đề nghị Tòa án phúc thẩm hủy bản án hành chính sơ thẩm. Giữ nguyên Quyết định 941/QĐ-CCTKV ngày 26/8/2023 giải quyết khiếu nại của Chi cục thuế Bà Rịa – Long Điền – Đất Đỏ và Thông báo nộp tiền số 1282/TB-CCTKV ngày 20/04/2022 của Chi cục thuế khu vực Bà Rịa - Long Điền - Đất Đỏ.
2. Kết quả giải quyết của Tòa án cấp phúc thẩm
Tại phiên tòa phúc thẩm kiểm sát viên phát biểu quan điểm đề nghị Hội đồng xét xử áp dụng khoản 3 Điều 241 Luật Tố tụng hành chính: Chấp nhận một phần kháng cáo của Chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai thành phố Bà Rịa; Hủy Bản án hành chính sơ thẩm số 13/2023/HCST ngày 18/9/2023 của Tòa án nhân dân thành phố Bà Rịa, giao hồ sơ cho Tòa án nhân dân tỉnh Bà Rịa Vũng Tàu giải quyết lại theo thủ tục chung.
Bản án hành chính phúc thẩm số ngày 07//2024 của TAND tỉnh BR-VT tuyên xử:
Căn cứ khoản 3 Điều 241 Luật Tố tụng hành chính:
Hủy Bản án hành chính sơ thẩm số 13/2023/HCST ngày 18/9/2023 của Tòa án nhân dân thành phố Bà Rịa. Chuyển hồ sơ cho Tòa án nhân dân tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu xét xử sơ thẩm lại theo quy định của pháp luật.
3. Nội dung cần rút kinh nghiệm trong vụ án
Thứ nhất, xác định thiếu người bị kiện: Công ty TNHH Xây dựng T.P khởi kiện yêu cầu TAND thành phố Bà Rịa giải quyết: Hủy Thông báo nộp tiền số 1282/TB-CCTKV ngày 20/04/2022 và hủy Quyết định 941/QĐ-CCTKV. Như vậy người bị kiện trong vụ án này gồm Chi cục thuế khu vực Bà Rịa - Long Điền - Đất Đỏ và Chi cục trưởng Chi cục thuế khu vực Bà Rịa - Long Điền - Đất Đỏ. Tuy nhiên, Tòa án cấp sơ thẩm chỉ xác định Chi cục thuế khu vực Bà Rịa - Long Điền - Đất Đỏ là người bị kiện là thiếu sót.
Thứ hai, thiếu người có quyền lợi nghĩa vụ liên quan: UBND tỉnh Bà Rịa Vũng Tàu là cơ quan ban hành Quyết định cho thuê đất và Quyết định thu hồi đất đối với công ty T.P; trên cơ sở hồ sơ thuê đất của Công ty T.P với UBND tỉnh BR-VT, Chi cục thuế Bà Rịa- Long Điền- Đất Đỏ đã tiến hành thu tiền sử dụng đất của công ty T.P; căn cứ Văn bản số 335/VPĐK-ĐKCG cung cấp thông tin địa chính xác định tiền thuê đất, Chi cục thuế đã thực hiện việc thu tiền sử dụng đất của Công ty T.P từ ngày 28/01/2012 đến ngày 25/8/2021.
Toà án cấp sơ thẩm hủy Thông báo nộp tiền số 1282 và Quyết định giải quyết khiếu nại số 941 nhưng không xem xét các văn bản có liên quan (Văn bản số 335/VPĐK-ĐKCG, Quyết định số 2437/QĐ-UBND) đồng thời không đưa UBND tỉnh Bà Rịa Vũng Tàu, Văn phòng đăng ký đất đai tỉnh BR-VT tham gia tố tụng là vi phạm thủ tục tố tụng.
Thứ ba, về thẩm quyền giải quyết: Căn cứ khoản 4 Điều 32 Luật Tố tụng hành chính, thẩm quyền xem xét Quyết định số 2437/QĐ-UBND ngày 25-8-2021 của UBND tỉnh về việc thu hồi đất và Văn bản số 335/VPĐK-ĐKCG ngày 08-3-2022 của Văn phòng Đăng ký Đất đai tỉnh thuộc Tòa án nhân dân cấp tỉnh.
Trên đây là vụ án hành chính Tòa án cấp sơ thẩm đã giải quyết, nhưng bị Tòa án cấp phúc thẩm hủy án, Viện kiểm sát nhân dân tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu thông báo đến Viện kiểm sát nhân dân các huyện, thành phố, thị xã biết để rút kinh nghiệm, nhằm nâng cao chất lượng công tác kiểm sát giải quyết các vụ án hành chính trong thời gian tới.
Tin, bài: Nguyễn Thị Kiều Oanh - Phòng 10
