Thông qua công tác kiểm sát xét xử phúc thẩm các vụ án kinh doanh thương mại, Viện Kiểm sát nhân dân tỉnh Bà Rịa–Vũng Tàu thấy cần thông báo đến Viện Kiểm sát nhân dân các huyện, thị xã, thành phố thuộc tỉnh để rút kinh nghiệm đối với vụ án về “Tranh chấp hợp đồng vay tài sản” do Tòa án cấp sơ thẩm giải quyết có vi phạm nghiêm trọng như sau:
1. Nội dung vụ án:
Từ ngày 01/10/2011 đến ngày 02/10/2012, ông Đoàn Hồng Hà có cho Công ty TNHH MTV DT và KD khoáng sản Vinaconex (sau đó đổi tên thành Công ty TNHH MTV khoáng sản Bà Rịa Vũng Tàu) vay tổng số tiền là 1,9 tỷ đồng thông qua 4 hợp đồng vay tài sản và các phụ lục hợp đồng điều chỉnh thời hạn vay và lãi suất vay.
Hết thời hạn vay, hai bên không tiến hành thanh lý hợp đồng, bên vay không trả nợ vay mà tiếp tục kéo dài thời hạn thực hiện hợp đồng. Hai bên cũng đã nhiều lần tiến hành đối chiếu công nợ và lập văn bản xác nhận chi tiết nợ gốc và lãi vay.
Ngày 11/8/2016, Công ty được cổ phần hóa và đổi tên thành Công ty Cổ phần khoáng sản Vũng Tàu, đại diện theo pháp luật là bà Đàm Thị Hồng Huệ, giám đốc Công Ty. Sau khi Cổ phần hóa, Công ty Cổ phần khoáng sản Vũng Tàu và ông Đoàn Hồng Hà tiếp tục tiến hành đối chiếu công nợ và lập văn bản bản xác nhận chi tiết nợ gốc và lãi vay. Tại văn bản “Xác nhận chi tiết gốc và lãi vay” lập ngày 25/01/2018 thể hiện tổng số nợ gốc và lãi tính đến ngày 31/12/2017 Công ty Cổ phần khoáng sản Vũng Tàu còn nợ ông Đoàn Hồng Hà số tiền 2.667.127.215 đồng, bà Đàm Thị Hồng Huệ là giám đốc Công ty ký xác nhận.
Ngày 10/9/2018, ông Đoàn Hồng Hà làm đơn khởi kiện ra TAND huyện Đất Đỏ yêu cầu buộc Công ty Cổ phần khoáng sản Vũng Tàu trả nợ số tiền 3.948.129.748 đồng gồm nợ gốc và lãi phát sinh tính đến ngày xét xử sơ thẩm.
Ngày 02/10/2018 TAND huyện Đất Đỏ đã thụ lý vụ án để giải quyết theo Thông báo thụ lý số 11/2018/TLST-KDTM.
Ngày 02/4/2021 Tòa án nhân dân huyện Đất Đỏ ban hành Quyết định đình chỉ giải quyết vụ án nêu trên với lý do ông Đoàn Hồng Hà chưa đủ điều kiện khởi kiện Công ty Cổ phần Khoáng sản Vũng Tàu theo quy định tại điểm b khoản 1 Điều 192 Bộ luật Tố tụng dân sự.
Ngày 18/4/2021, ông Đoàn Hồng Hà có đơn kháng cáo yêu cầu tòa phúc thẩm TAND tỉnh BR-VT tuyên hủy Quyết định đình chỉ giải quyết vụ án số 02/2021/QĐST-KDTM ngày 02/4/2021 của Tòa án nhân dân huyện Đất Đỏ và tiếp tục thụ lý giải quyết vụ án theo quy định của pháp luật.
Ngày 30/9/2021 TAND tỉnh BR-VT đã mở phiên họp xét kháng cáo đối với quyết định đình chỉ vụ án số 02/2021/QĐST-KDTM ngày 02/4/2021 của Tòa án nhân dân huyện Đất Đỏ. Tại phiên họp, Kiểm sát viên Viện kiểm sát nhân dân tỉnh đề nghị Hội đồng phúc thẩm căn cứ điểm c, khoản 5 Điều 314 Bộ luật tố tụng dân sự chấp nhận kháng cáo của ông Đoàn Hồng Hà: Hủy Quyết định đình chỉ số 02/2021/QĐST-KDTM ngày 02/4/2021 của Tòa án nhân dân huyện Đất Đỏ và chuyển hồ sơ cho Tòa án cấp sơ thẩm để tiếp tục giải quyết vụ án. Hội đồng xét xử đã chấp nhận đề nghị của Viện kiểm sát.
2. Những vấn đề cần rút kinh nghiệm
Công ty Cổ phần khoáng sản Vũng Tàu được chuyển đổi từ Công ty TNHH một thành viên khoáng sản Vũng Tàu (trước đây có tên là Công ty TNHH một thành viên Đầu tư và kinh doanh khoáng sản Vinaconex) từ ngày 02/8/2016. Việc vay mượn tiền giữa Công ty TNHH một thành viên Đầu tư và kinh doanh khoáng sản Vinaconex và ông Đoàn Hồng Hà được thực hiện thông qua các hợp đồng vay tiền, phụ lục hợp đồng, giấy xác nhận chi tiết gốc và lãi vay. Sau khi cổ phần hóa doanh nghiệp, khoản nợ của ông Hà tiếp tục được Công ty Cổ phần khoáng sản Vũng Tàu xác nhận tại các giấy xác nhận nợ gốc và lãi vay. Tại văn bản “Xác nhận chi tiết gốc và lãi vay” lập ngày 25/01/2018 thể hiện tổng số nợ gốc và lãi tính đến ngày 31/12/2017 Công ty Cổ phần khoáng sản Vũng Tàu còn nợ ông Đoàn Hồng Hà là 2.667.127.215 đồng, bà Đàm Thị Hồng Huệ là giám đốc Công ty ký xác nhận.
Tại khoản 4 Điều 196 Luật Doanh nghiệp 2014 (nay là khoản 4 Điều 202 Luật doanh nghiệp 2020) quy định về “Chuyển đổi công ty trách nhiệm hữu hạn thành công ty cổ phần” như sau:
Công ty chuyển đổi đương nhiên kế thừa toàn bộ các quyền và lợi ích hợp pháp, chịu trách nhiệm về các khoản nợ, gồm cả nợ thuế, hợp đồng lao động và các nghĩa vụ khác của công ty được chuyển đổi.
Như vậy, Công ty Cổ phần khoáng sản Vũng Tàu là tổ chức đã tiếp nhận quyền, nghĩa vụ của Công ty TNHH MTV và KD khoáng sản VINACOINEX và thực tế Công ty cũng đã ký xác nhận về số nợ vay của ông Đoàn Hồng Hà nên phải có trách nhiệm về các khoản nợ mà Công ty TNHH MTV và KD khoáng sản VINACOINEX đã vay của ông Đoàn Hồng Hà.
Tòa án nhân dân huyện Đất Đỏ cho rằng Công ty Cổ phần Khoáng sản Vũng Tàu được cổ phần hóa từ Công ty TNHH MTV và KD khoáng sản VINACOINEX nhưng chưa được nhận bàn giao Công ty nên chưa có nghĩa vụ phải thanh toán nợ và ông Đoàn Hồng Hà không có quyền khởi kiện để đình chỉ vụ án là không có cơ sở.
Việc đình chỉ giải quyết vụ án không có căn cứ, làm ảnh hưởng đến quyền và lợi ích hợp pháp của nguyên đơn, Tòa án cấp phúc thẩm phải hủy án để giao hồ sơ cho Tòa án cấp sơ thẩm giải quyết lại vụ án theo đúng quy định của pháp luật.
Từ vụ án trên, Viện kiểm sát nhân dân tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu thông báo đến các Viện kiểm sát nhân dân các huyện, thành phố, thị xã thuộc tỉnh nghiên cứu rút kinh nghiệm chung để nâng cao hơn nữa chất lượng công tác kiểm sát giải quyết các vụ án hành chính trong thời gian tới.
Bài viết: Trương Thị Lan Anh – VKSND tỉnh BR-VT
