Theo quy định của pháp luật tại Chương VII BLTTHS quy định các biện pháp ngăn chặn gồm: Giữ người trong trường hợp khẩn cấp; bắt người phạm tội quả tang; bắt người đang bị truy nã; bắt bị can, bị cáo để tạm giam; tạm giữ; tạm giam; bảo lĩnh; đặt tiền để đảm bảo; cấm đi khỏi nơi cư trú; tạm hoãn xuất cảnh.
Cũng tại Điều 118 BLTTHS quy định: “Thời hạn tạm giữ không quá 03 ngày kể từ khi Cơ quan điều tra, cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra nhận người bị giữ, người bị bắt hoặc áp giải người bị giữ, người bị bắt về trụ sở của mình hoặc kể từ khi Cơ quan điều tra ra quyết định tạm giữ người phạm tội tự thú, đầu thú….”.
Trên thực tế tiếp nhận thụ lý hồ sơ gặp một số trường hợp, điển hình: theo hồ sơ vụ án X, ngày 29/5/2020 các đối tượng đến đầu thú tại Công an phường. Việc các đối tượng đến cơ quan Công an phường đầu thú là tự nguyện, không bị ép buộc, không thuộc trường hợp bắt: khẩn cấp, quả tang, truy nã…. Thời gian Công an phường làm việc với các đối tượng để củng cố hồ sơ là 20 giờ, từ ngày 29 đến ngày 30/5/2020, các đối tượng làm việc ở Công an phường, hồ sơ thể hiện không bị áp dụng các biện pháp bắt, tạm giữ. Ngày 30/5/2020, Công an phường chuyển hồ sơ cùng các đối tượng đến Cơ quan điều tra thì Cơ quan điều tra căn cứ Điều 117, 118 BLTTHS ra Quyết định tạm giữ và thời hạn tạm giữ 03 ngày kể từ 30/5/2020 là ngày Cơ quan điều tra tiếp nhận theo đúng quy định của BLTTHS.
Để bàn luận về vấn đề trên thì có nhiều ý kiến cho rằng:
+ Việc các đối tượng đến đầu thú tại Công an phường, trong vòng thời gian 24 giờ kể từ ngày tiếp nhận Công an phường có nhiệm vụ tiến hành các thủ tục ban đầu và chuyển hồ sơ cùng các đối tượng đến cơ quan điều tra có thẩm quyền thụ lý giải quyết. Khi Cơ quan điều tra tiếp nhận và ra Quyết định tạm giữ kể từ ngày các đối tượng đến công an phường đầu thú chứ không phải ngày Cơ quan điều tra tiếp nhận hồ sơ, đối tượng. Tuy nhiên, ý kiến này thì một số quan điểm cho rằng việc áp dụng như vậy trái với quy định tại Điều 118 BLTTHS, mặt khác nếu cơ quan điều tra ra quyết định tạm giữ từ ngày các đối tượng đến công an phường đầu thú thì trên thực tế thời gian đó Cơ quan điều tra chưa tiếp nhận hồ sơ và các đối tượng thì sao áp dụng thời hạn tạm giữ từ ngày chưa thụ lý, tiếp nhận;
+ Việc các đối tượng đến đầu thú tại công an phường thì công an phường có quyền tiếp nhận và làm các thủ tục ban đầu, trong thời hạn không quá 24 giờ công an phường có trách nhiệm bàn giao hồ sơ, đối tượng đến cơ quan điều tra có thẩm quyền thụ lý. Khi Cơ quan điều tra tiếp nhận và ra Quyết định tạm giữ kể từ ngày Cơ quan điều tra tiếp nhận hồ sơ, đối tượng chứ không phải từ ngày đối tượng đến công an phường đầu thú vì cho rằng đầu thú tại công an phường là việc các đối tượng tự nguyện không bị hạn chế quyền tự do, mặt khác công an phường không có thẩm quyền ra quyết định tạm giữ nhưng có quyền tiếp nhận các đối tượng đến đầu thú và làm các thủ tục ban đầu, trong thời hạn 24 giờ có trách nhiệm chuyển hồ sơ đến cơ quan điều tra thụ lý và áp dụng các biện pháp ngăn chặn. Tuy nhiên, ý kiến này thì một số quan điểm cho rằng việc áp dụng như vậy là bất lợi cho đối tượng, vì khoảng thời gian đầu thú làm thủ tục ban đầu tại phường không được tính vào thời gian tạm giữ. Một số quan điểm phản bác cho rằng không hề bất lợi vì thời gian tại phường các đối tượng không bị áp dụng các biện pháp ngăn chặn, không bị mất quyền tự do mà các đối tượng tự nguyện đến làm việc. Trong trường hợp hết 24 giờ Công an phường không tiến hành thủ tục ban đầu và chuyển giao hồ sơ, đối tượng đến Cơ quan điều tra thụ lý tiếp nhận thì lúc này sẽ xem xét đến trách nhiệm của công an phường.
Trên thực tế khi Tòa án thụ lý hồ sơ xét xử, để tính thời hạn thi hành án và cách khấu trừ vào thời hạn tạm giữ, tạm giam thì một số thẩm phán áp dụng việc xác định ngày bắt là ngày các đối tượng lên đầu thú tuy nhiên một số thẩm phán xác định ngày bắt là ngày Cơ quan điều tra tiếp nhận và ra Quyết định tạm giữ.
Ý kiến của các bạn thế nào?
Tin bài: Nguyễn Thị Anh Thơ-VKSND TP. Vũng Tàu
