Thông qua công tác kiểm sát xét xử phúc thẩm vụ án kinh doanh thương mại về “Tranh chấp hợp đồng xây dựng”, giữa nguyên đơn là Công ty CP Xây dựng A và bị đơn là Công ty trách nhiệm hữu hạn B, tôi xin trao đổi để các đồng nghiệp cùng nghiên cứu, tham khảo như sau:
1. Tóm tắt nội dung vụ án:
Ngày 07/11/2011, Công ty CP Xây dựng A (viết tắt là Công ty A) và Công ty TNHH B (viết tắt là Công ty B) đã ký kết Hợp đồng số P1102 theo đó Công ty A sẽ thi công xây dựng cho Công ty B nhà máy xử lý nước cấp và nước thải của dự án Hồ Tràm, huyện Xuyên Mộc, tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu. Tổng giá trị của hợp đồng là 8.294.774.000 đồng, thời hạn thi công là 90 ngày, thời hạn cho phép sửa chữa sai sót là 24 tháng.
Quá trình thực hiện hợp đồng thì ngày 20/12/2011 Công ty B có thông báo về việc chấm dứt hợp đồng, yêu cầu Công ty A giải thể toàn bộ dự án ngay lập tức, do đó dẫn đến tranh chấp giữa hai Công ty.
Để bảo vệ quyền lợi của mình, ngày 24/9/2014 Công ty A khởi kiện đối với Công ty B ra Tòa án để yêu cầu giải quyết buộc Công ty B thanh toán giá trị hợp đồng thi công xây dựng, với số tiền là 3.479.492.600đ và tiền lãi do chậm thanh toán theo quy định của pháp luật.
Tại Bản án kinh doanh - thương mại sơ thẩm số: 13/KDTM-ST ngày 23/12/2019 của Tòa án nhân dân huyện Xuyên Mộc đã tuyên xử: Đình chỉ một phần yêu cầu khởi kiện của nguyên đơn đối với số tiền 229.310.000đ. Chấp nhận yêu cầu khởi kiện của Công ty cổ phần Xây dựng A đối với Công ty trách nhiệm hữu hạn B về việc Tranh chấp hợp đông xây dựng. Buộc Công ty trách nhiệm hữu hạn B phải hoàn trả cho Công ty cổ phần Xây dựng A số tiền 4.861.460.623đ, trong đó tiền gốc là 3.250.182.600đ và tiền lãi là 1.611.278.023đ. Ngoài ra Bản án còn tuyên về án phí, việc thi hành án và quyền kháng cáo của đương sự.
Sau khi có bản án sơ thẩm, bị đơn là Công ty TNHH B có đơn kháng cáo đối với toàn bộ bản án để yêu cầu Tòa án cấp phúc thẩm xem xét giải quyết vụ án, theo hướng hủy toàn bộ bản án sơ thẩm của Tòa án nhân dân huyện Xuyên Mộc và đình chỉ giải quyết vụ án.
2. Kết quả giải quyết của Tòa án cấp phúc thẩm:
Ngày 17/9/2020, Tòa án tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu đã mở phiên tòa xét xử vụ án, Hội đồng xét xử phúc thẩm đã thống nhất với đề nghị của Kiểm sát viên, chấp nhận yêu cầu kháng cáo của Công ty TNHH B, hủy Bản án kinh doanh - thương mại sơ thẩm số: 13/KDTM-ST ngày 23/12/2019 của Tòa án nhân dân huyện Xuyên Mộc và đình chỉ giải quyết vụ án, do vụ án không thuộc thẩm quyền giải quyết của Tòa án.
3. Những vấn đề cần lưu ý trong vụ án:
Theo Hợp đồng số P1102 ngày 07/11/2011 thì tại mục 20.6 Điều 20- Phần các điều kiện của hợp đồng cho việc thi công, Công ty A và Công ty B có thỏa thuận về trọng tài phân xử khi xảy ra tranh chấp giữa hai bên, nhưng lại không quy định rõ hình thức, tổ chức trọng tài cụ thể nào. Sau khi xảy ra tranh chấp, hai Công ty không bàn bạc thỏa thuận lại về hình thức trọng tài hoặc tổ chức trọng tài cụ thể để giải quyết.
Căn cứ quy định tại khoản 5 Điều 43 Luật Trọng tài thương mại năm 2010 thì nếu các bên không thỏa thuận được thì việc lựa chọn hình thức, tổ chức trọng tài để giải quyết tranh chấp được thực hiện theo yêu cầu của nguyên đơn.
Theo hồ sơ tài liệu của vụ án, nguyên đơn là Công ty A chưa có lựa chọn hình thức, tổ chức trọng tài để giải quyết tranh chấp và không thuộc trường hợp thỏa thuận trọng tài vô hiệu hoặc thỏa thuận trọng tài không thể thực hiện được, theo Điều 18 Luật Trọng tài thương mại năm 2010 và Điều 4 Nghị quyết số 01/NQ-HĐTP ngày 20/3/2014 của Hội đồng Thẩm phán TAND tối cao, nên Công ty A khởi kiện tại Tòa án là không đúng theo quy định.
Vụ tranh chấp trên không thuộc thẩm quyền giải quyết của Tòa án. Trường hợp này, Tòa án phải trả lại đơn khởi kiện cho Công ty A theo quy định tại điểm đ, khoản 1 Điều 192 Bộ luật tố tụng dân sự.
Do vậy, Tòa án nhân dân huyện Xuyên Mộc thụ lý giải quyết vụ án là không đúng quy định của pháp luật. Tòa án cấp phúc thẩm đã áp dụng khoản 4 Điều 308, Điều 311 Bộ luật tố tụng dân sự để hủy bản án sơ thẩm và đình chỉ giải quyết vụ án.
Trên đây là vụ án kinh doanh thương mại, Tòa án cấp sơ thẩm đã giải quyết, nhưng bị Tòa án cấp phúc thẩm hủy án, tôi xin trao đổi với các đồng nghiệp, nhằm góp phần nâng cao chất lượng công tác kiểm sát việc giải quyết các vụ án kinh doanh thương mại trong thời gian tới.
Bài: Vũ Duyên Trường – Phòng 10
