Thông qua công tác kiểm sát xét xử phúc thẩm vụ án kinh doanh thương mại về “Tranh chấp hợp đồng kinh tế” giữa, nguyên đơn là bà La Thanh Thúy – Chủ DNTN Thúy La, địa chỉ: Số 5, Phân Chu Trinh, Phường 2, thành phố Vũng Tàu, tỉnh BR-VT và bị đơn là ông Phạm Hoàng Quân - Chủ DNTN Phạm Hoàng, địa chỉ: 52/3, ấp Nhân Hòa, xã Xuyên Mộc, huyện Xuyên Mộc, tỉnh BR-VT. Quá trình thụ lý và giải quyết vụ án TA cấp sơ thẩm có vi phạm nghiêm trọng, Viện kiểm sát tỉnh thấy cần thông báo đến các Viện kiểm sát cấp huyện để rút kinh nghiệm chung.
1. Nội dung vụ án và quá trình tố tụng:
Ngày 01/9/2007 Doanh nghiệp tư nhân Thúy La (do bà La Thanh Thúy làm chủ) và Doanh nghiệp tư nhân Phạm Hoàng (do ông Phạm Hoàng Quân làm chủ) có ký kết hợp đồng kinh tế số 01/2007-HĐKT về việc hợp tác đầu tư tại khu du lịch sinh thái Phạm Hoàng trên thửa đất của ông Phạm Hoàng Quân. Trong quá trình thực hiện hợp đồng hai bên đã xảy ra tranh chấp. Bà La Thanh Thúy đã làm đơn khởi kiện ra TAND huyện Xuyên Mộc yêu cầu hủy Hợp đồng kinh tế 01/2007-HĐKT và giải quyết những nội dung liên quan.
Ngày 14/8/2013 TAND huyện Xuyên Mộc đã thụ lý vụ án để giải quyết theo Thông báo thụ lý số 26/2013/TLST-KDTM.
Ngày 28/3/2019 của Tòa án nhân dân huyện Xuyên Mộc ban hành Quyết định đình chỉ giải quyết vụ án nêu trên với lý do là nguyên đơn đã được triệu tập hợp lệ lần thứ hai mà vẫn vắng mặt theo quy định tại điểm c, khoản 1 Điều 217 Bộ luật tố tụng dân sự.
Ngày 04/4/2019, bà Thúy có đơn kháng cáo yêu cầu Tòa án cấp phúc thẩm hủy quyết định đình chỉ vụ án số 03/2019/QĐST-KDTM của TAND huyện Xuyên Mộc.
Ngày 03/7/2019 TAND tỉnh BR-VT đã mở phiên họp xét kháng cáo đối với quyết định đình chỉ vụ án số 03/2019/QĐST-KDTM ngày 28/3/2019 của TAND huyện Xuyên Mộc. Tại phiên họp, quan điểm của Viện kiểm sát nhân dân tỉnh đề nghị Hội đồng phúc thẩm căn cứ điểm c, khoản 5, Điều 314, Bộ luật TTDS: Chấp nhận kháng cáo của bà La Thành Thúy, Hủy Quyết định số 03/2019/QĐST-KDTM ngày 28/3/2019 của Tòa án nhân dân huyện Xuyên Mộc về đình chỉ giải quyết vụ án và chuyển hồ sơ vụ án cho Tòa án cấp sơ thẩm để tiếp tục giải quyết vụ án. Hội đồng xét xử đã chấp nhận đề nghị của Viện kiểm sát.
2. Những vấn đề cần rút kinh nghiệm
Vụ án “Tranh chấp hợp đồng kinh tế” giữa DNTN Thúy La do bà La Thanh Thúy làm chủ và DNTN Phạm Hoàng do ông Phạm Hoàng Quân làm chủ được Tòa án nhân dân huyện Xuyên Mộc thụ lý từ năm 2013. Sau khi thụ lý vụ án, ngày 31/7/2014 Tòa án nhân dân huyện Xuyên Mộc đã tổ chức phiên họp kiểm tra việc giao nộp, tiếp cận công khai chứng cứ và hòa giải; phiên họp được các đương sự tham gia đầy đủ.
- Ngày 04/3/2019 và ngày 27/3/2019, Tòa án nhân dân huyện Xuyên Mộc tiếp tục tổ chức hòa giải, nhưng bà La Thanh Thúy đều vắng mặt là do TAND huyện Xuyên Mộc tống đạt thông báo về việc hòa giải cho bà La Thanh Thúy không đúng quy định, cụ thể: Giấy tống đạt thông báo hòa giải có đóng dấu Bưu điện thành phố Vũng Tàu ngày 20/3/2019 thể hiện người nhận là Nguyễn Như Hảo và giấy tống đạt thông báo hòa giải có đóng dấu Bưu điện thành phố Vũng Tàu ngày 16/3/2019 thể hiện người nhận là Thụ, nhưng hai người này không phải là nhân viên của doanh nghiệp hay người thân thích của bà La Thanh Thúy và họ không có cam kết giao lại tận tay ngay cho người được cấp, tống đạt, thông báo là bà La Thanh Thúy, nên không có cơ sở xác định bà La Thanh Thúy đã nhận được giấy triệu tập tham gia buổi hòa giải theo giấy triệu tập của Tòa án nhân dân huyện Xuyên Mộc hay chưa và thực tế tại buổi làm việc ngày 14/6/2019 với Tòa án Nhân dân tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu, bà La Thanh Thúy khẳng định không nhận được các giấy triệu tập nêu trên của Tòa án nhân dân huyện Xuyên Mộc.
- Tại biên bản làm việc ngày 03/8/2018 với Tòa án huyện Xuyên Mộc về yêu cầu khởi kiện, bà La Thanh Thúy đã cung cấp cho Tòa án huyện Xuyên Mộc địa chỉ mới là số 210, đường Nguyễn Văn Linh, phường Phước Nguyên, thành phố Bà Rịa, nhưng Tòa án huyện Xuyên Mộc vẫn tống đạt theo địa chỉ cũ tại số 05, đường Phan Chu Trinh, Phường 5, thành phố Vũng Tàu là không đúng quy định.
- Hồ sơ vụ án không thể hiện Tòa án cấp sơ thẩm có lập biên bản vắng mặt của đương sự tại buổi hòa giải ngày 27/3/2019 theo Thông báo tổ chức phiên họp kiểm tra, giao nộp, tiếp cận, công khai chứng cứ và hòa giải ngày 11/3/2019 nên không có cơ sở xác định là bà Thúy vắng mặt.
- Mặt khác, theo điểm c khoản 1 Điều 217, Bộ luật tố tụng dân sự năm 2015 quy định: Người khởi kiện rút toàn bộ yêu cầu khởi kiện hoặc nguyên đơn đã được triệu tập hợp lệ lần thứ hai mà vẫn vắng mặt, trừ trường hợp họ đề nghị xét xử vắng mặt hoặc vì sự kiện bất khả kháng, trở ngại khách quan. Theo quy định này phải được hiểu chỉ áp dụng cho trường hợp nguyên đơn được Tòa án triệu tập tham gia phiên tòa, vì quy định này nêu rõ là trừ trường hợp họ đề nghị xét xử vắng mặt. Trường hợp đương sự vắng mặt tại phiên hòa giải thì Tòa án phải lập biên bản về việc vắng mặt đương sự.
Qua vụ án trên thấy rằng TAND huyện Xuyên Mộc đã không thực hiện đúng và đầy đủ các quy định về việc cấp, tống đạt, thông báo cho đương sự theo quy định tại Điều 177, Bộ luật tố tụng dân sự dẫn đến việc đình chỉ giải quyết vụ án không có căn cứ, làm ảnh hưởng đến quyền và lợi ích hợp pháp của nguyên đơn, Tòa án cấp phúc thẩm phải hủy án để giải quyết lại, nhưng trong quá trình kiểm sát Viện kiểm sát cùng cấp đã không phát hiện để kháng nghị theo thủ tục phúc thẩm là thiếu sót. Mặc dù, đối với những vụ án KDTM sơ thẩm mà Tòa án đình chỉ giải quyết thì chỉ gửi cho Viện kiểm sát bản quyết định đình chỉ, không có hồ sơ nên việc phát hiện ra vi phạm rất khó khăn, tuy nhiên cũng cần lưu ý đối với từng trường hợp cụ thể, kiểm sát viên được phân công cần phải kiểm sát chặt chẽ, khi cần thiết phải đề xuất mượn hồ sơ của Tòa án nghiên cứu để xác định quyết định đình chỉ của Tòa án có căn cứ, đúng pháp luật hay không.
Từ vụ án trên, Viện kiểm sát nhân dân tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu thông báo đến các Viện kiểm sát nhân dân các huyện và thành phố nghiên cứu rút kinh nghiệm để nâng cao hơn nữa chất lượng công tác kiểm sát giải quyết các vụ án KDTM trong thời gian tới./.
Tin bài: Lương Thị Yến – Phòng 10, VKSND tỉnh BR-VT
