Thực hiện Quyết định số 131/QĐ-VKS ngày 08/10/2018, và Kế hoạch số 132/KH-VKS ngày 08/10/2018 của Viện Trưởng Viện kiểm sát nhân dân thành phố Vũng Tàu. Viện kiểm sát nhân dân thành phố Vũng Tàu tiến hành kiểm sát trực tiếp công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo về tư pháp tại Cơ quan CSĐT Công an thành phố Vũng Tàu.
Viện kiểm sát nhân dân thành phố Vũng Tàu tiến hành kiểm sát trực tiếp việc giải quyết khiếu nại, tố cáo về tư pháp đối với Cơ quan CSĐT – Công an Thành phố Vũng Tàu. Thời gian tiến hành trực tiếp kiểm sát là 03 ngày, kể từ ngày 16/10/2018 đến ngày 18/10/2018. (thời điểm lấy số liệu từ ngày 01/12/2017 đến ngày 30/9/2018).
Đúng 8g sáng ngày 16/10/2018, đoàn kiểm sát trực tiếp Viện kiểm sát nhân dân thành phố Vũng Tàu, gồm ông Nguyễn Văn Tuyền – phó Viển trưởng – Trưởng đoàn và các thành viên bà Nguyễn Thị Việt Hà; bà Trịnh Thị Hạnh – đều là Kiểm sát viên – là thành viên của đoàn, có mặt tại Cơ quan CSĐT – Công an thành phố Vũng Tàu. Tiếp đoàn gồm có các lãnh đạo ông Nguyễn Văn Thao – phó Thủ trưởng Cơ quan CSĐT; Đội trưởng các đội, cùng một số điều tra viên, cán bộ của Cơ quan CSĐT – Công an thành phố Vũng Tàu.
Ông Nguyễn Văn Tuyền thay mặt đoàn công bố Quyết định số 131/QĐ-VKS ngày 08/10/2018 và thông qua kế hoạch số 132/KH-VKS ngày 08/10/2018 của Viện kiểm sát nhân dân thành phố Vũng Tàu, đồng thời phổ biến mục đích yêu cầu của cuộc kiểm sát, phạm vi kiểm sát và các bước tiến hành và quy trình làm việc của đoàn.
Lãnh đạo Cơ quan CSĐT – Công an thành phố Vũng Tàu phát biểu và tiếp nhận ý kiến, tạo điều kiện tốt nhất, thuận tiện cho đoàn kiểm sát trực tiếp Viện kiểm sát nhân dân thành phố Vũng Tàu làm việc trong quá trình kiểm sát tại đơn vị.
Toàn cảnh buổi làm việc của Đoàn kiểm sát trực tiếp
Qua ba ngày làm việc tại đơn vị, chiều ngày 18/10/2018 toàn bộ đoàn kiểm sát trực tiếp Viện kiểm sát nhân dân thành phố Vũng Tàu có mặt tại Cơ quan CSĐT – Công an thành phố Vũng Tàu, cùng lãnh đạo cán bộ của Cơ quan CSĐT – Công an thành phố Vũng Tàu để thông qua bản Dự thảo kết luận sau những buổi kiểm sát tại đơn vị. Tại bản dự thảo kết luận, đoàn kiểm sát Viện kiểm sát nhân dân thành phố Vũng Tàu, có nêu một số ưu điểm và hạn chế còn tồn tại của đơn vị. Cụ thể:
1. Về ưu điểm:
Nhìn chung, công tác thụ lý, giải quyết khiếu nại, tố cáo về tư pháp của Cơ quan điều tra Công an thành phố Vũng Tàu cơ bản đã được thực hiện theo đúng quy định của Bộ luật tố tụng hình sự năm 2015, cụ thể:
+ Đã có sổ thụ lý, đơn đầu vào được ghi chép vào sổ tiếp nhận; việc phân loại đơn chính xác giữa đơn thuộc thẩm quyền giải quyết và đơn không thuộc thẩm quyền giải quyết.
+ Về việc giải quyết đơn, một số hồ sơ đã được cơ quan điều tra lập hồ sơ theo quy định: có quyết định phân công giải quyết; có kế hoạch xác minh cụ thể, rõ ràng; việc xác minh, thu thập tài liệu và giải quyết đúng trình tự, thủ tục; kết quả giải quyết đơn đã có thông báo gửi cho người khiếu nại, tố cáo và các Cơ quan chuyển đơn đến.
2. Về hạn chế:
+ Hồ sơ khiếu nại của ông Nguyễn Văn Đực và bà Hồ Thị Thu Tâm, trú tại thôn 4, xã Long Sơn, Tp Vũng Tàu, BR-VT. Nội dung khiếu nại Quyết định không khởi tố vụ án hình sự số 04 ngày 04/12/2017 đối với vụ việc hủy hoại tài sản xảy ra ngày 11/7/2017 tại thôn 4, xã Long Sơn, Tp Vũng Tàu, BR-VT.
Phiếu chuyển đơn ngày 11/01/2018 của PC44 công an tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu. Quyết định việc xác minh nội dung khiếu nại ngày 21/12/2017. Quyết định số 01/QĐ ngày 02/02/2018 giải quyết khiếu nại. Việc ban hành quyết định giải quyết khiếu nại đã vi phạm thời hạn theo quy định tại Điều 475 BLTTHS (7 ngày). Ngoài ra, hồ sơ giải quyết sơ sài: không có Thông báo về việc tiếp nhận giải quyết khiếu nại cũng như Kế hoạch xác minh đơn, biên bản làm việc với đương sự.
+ Hồ sơ khiếu nại của bà Trần Thị Tốt, trú tại 32/21 Cao Bá Quát, phường Rạch Dừa, Tp Vũng Tàu, BR-VT. Nội dung khiếu nại Bản kết luận điều tra số 31/KLĐT ngày 20/12/2017 của Cơ quan điều tra Công an thành phố Vũng Tàu. Đơn khiếu nại Viện kiểm sát Tp Vũng Tàu chuyển ngày 09/01/2018, hồ sơ thể hiện: Thông báo việc tiếp nhận giải quyết khiếu nại ngày 15/01/2018, tuy nhiên Quyết định giải quyết khiếu nại số 4796/QĐ ngày 14/01/2018 (ngày ban hành Quyết định có trước ngày tiếp nhận thụ lý). Ngoài ra, hồ sơ giải quyết sơ sài: không có kế hoạch xác minh đơn cũng như biên bản làm việc đối với đương sự.
+ Hồ sơ Tố cáo của ông Lê Văn Khôi, trú tại 1007/22 đường 30/4, phường 11, Tp Vũng Tàu, BR-VT. Nội dung tố cáo về hoạt động tố tụng đối với điều tra viên Chính. Trong hồ sơ thể hiện đơn ngày 13/9/2018 (đến ngày 14/9/2018), Phiếu chuyển đơn của Viện kiểm sát Tp Vũng Tàu ngày 05/9/2018, Thông báo tiếp nhận giải quyết tố cáo ngày 05/9/2018. Trong hồ sơ có Quyết định số 611/QĐ-CATP-CTHC giải quyết khiếu nại (Lần đầu) ngày 13/8/2018, đây tuy là tài liệu tham khảo kèm thêm vào hồ sơ, tuy nhiên do việc sắp xếp hồ sơ không khoa học rõ ràng, không theo thứ tự và đánh bút lục theo quy định, nên khi nhìn vào sẽ thấy rằng hồ sơ vừa giải quyết khiếu nại, vừa giải quyết tố cáo…
+ Hồ sơ khiếu nại của bà Nguyễn Thị Yến Ngọc, trú tại 1007/22 đường 30/4, phường 11, Tp Vũng Tàu, BR-VT. Nội dung khiếu nại Bản kết luận điều tra số 259/KLĐT ngày 28/7/2018 của Cơ quan điều tra Công an thành phố Vũng Tàu. Hồ sơ thể hiện bà Yến Ngọc nhận bản kết luận điều tra ngày 14/8/2018, tuy nhiên ngày 15/9/2018 cơ quan điều tra mới tiếp nhận đơn khiếu nại của bà Yến Ngọc (đơn bà Yến Ngọc không thể hiện ngày viết đơn), vậy việc bà Yến Ngọc khiếu nại Bản kết luận điều tra đã hết thời hiệu khiếu nại theo quy định tại Điều 471 BLTTHS (thời hiệu là 15 ngày).
+ Hồ sơ khiếu nại của bà Ngô Thị Son, trú tại 1410/9/3B/23 đường 30/4, phường 12, Tp Vũng Tàu, BR-VT. Nội dung khiếu nại Quyết định không khởi tố vụ án hình sự số 135/QĐ ngày 23/8/2018 của Cơ quan điều tra Công an thành phố Vũng Tàu. Hồ sơ không thể hiện bà Son nhận được Quyết định thời gian nào, đơn khiếu nại của bà Son ngày 12/9/2018 so với ngày ban hành Quyết định là đã hết thời hiệu khiếu nại theo quy định tại Điều 471 BLTTHS (thời hiệu là 15 ngày). Ngoài ra, hồ sơ giải quyết sơ sài: không có kế hoạch xác minh đơn, cũng như việc sắp xếp hồ sơ không theo thứ tự và đánh bút lục theo quy định.
Qua kiểm tra 06 hồ sơ (01 đơn tố cáo, 05 đơn khiếu nại), của Cơ quan điều tra Công an thành phố Vũng Tàu thấy rằng: Hồ sơ giải quyết khiếu nại, tố cáo đã được lập theo từng vụ việc, tuy nhiên hồ sơ giải quyết còn sơ sài, chưa xây dựng đầy đủ thủ tục theo các bước được quy định về một hồ sơ Khiếu nại, Tố cáo; ngoài ra hồ sơ chưa được sắp xếp, đánh số trang theo thứ tự tài liệu.
3. Nguyên nhân của những ưu điểm và hạn chế.
- Nguyên nhân của ưu điểm:
+ Nhờ có sự quan tâm lãnh đạo chặt chẽ của Thủ trưởng, Phó thủ trưởng Cơ quan điều tra Công an thành phố Vũng Tàu và lãnh đạo đơn vị, cùng với sự nỗ lực phấn đấu trong việc thực hiện nhiệm vụ của cán bộ, ĐTV nên công tác thụ lý giải quyết đơn khiếu nại, tố cáo về tư pháp của đơn vị đã đạt được những ưu điểm đáng phát huy như nêu trên.
- Nguyên nhân của hạn chế:
Những hạn chế trong công tác thụ lý, giải quyết khiếu nại, tố cáo về tư pháp như nêu trên là do nhiều nguyên nhân, nhưng chủ yếu là các nguyên nhân sau đây:
* Về khách quan:
+ Các quy định của pháp luật về giải quyết khiếu nại, tố cáo về tư pháp trong lĩnh vực trong tố tụng hình sự còn nhiều bất cập như: Quy định về thời hạn giải quyết quá ngắn, nhất là đối với những trường hợp phức tạp, liên quan đến nhiều cấp, ngành; nhiều địa phương, nhiều đối tượng nên không thể đủ thời gian để giải quyết; Bộ luật tố tụng hình sự năm 2015 mới có hiệu lực từ đầu năm 2018, nhưng Thông tư hướng dẫn mới chưa kịp ban hành. Bộ Công an ban hành Thông tư số: 61/2017/TT-BCA ngày 14 tháng 12 năm 2017, về quy định các loại biểu mẫu sử dụng khi giải quyết khiếu nại, tố cáo trong tố tụng hình sự áp dụng cho toàn ngành Công an, tuy nhiên số biểu mẫu quy định trong thông tư chưa đủ để áp dụng khi tiến hành giải quyết đối với một hồ sơ khiếu nại, tố cáo. Vì vậy, Cơ quan điều tra Công an thành phố Vũng Tàu còn lúng túng khi giải quyết.
+ Nhận thức và ý thức chấp hành pháp luật của một bộ phận công dân còn chưa cao; một số người lợi dụng quyền tự do dân chủ để khiếu nại, tố cáo không đúng, sai sự thật làm mất thời gian và khó khăn trong công tác điều tra, xác minh;
* Về chủ quan:
+ Công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo về tư pháp chưa được quan tâm đầu tư về thời gian, phương tiện vv… đúng mức; một số ĐTV chưa đầu tư thời gian nghiên cứu các qui định của pháp luật về công tác này nên việc áp dụng luật, nhất là văn bản dưới luật chưa được đầy đủ dẫn đến nhiều thiếu sót, vi phạm trong quá trình giải quyết.
+ Việc phối hợp giữa Cơ quan CSĐT Công an thành phố Vũng Tàu với VKS thành phố Vũng Tàu ở một số vấn đề trong công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo về tư pháp chưa thật sự chặt chẽ và đầy đủ theo quy định. Sau khi thông qua bản Dự thảo kết luận, các bên đã có ý kiến giải trình và đi đến thống nhất các nội dung trong bản dự thảo. Phía đơn vị Cơ quan CSĐT – Công an thành phố Vũng Tàu cũng đã chấp nhận còn một số thiếu sót trong công tác của đơn vị, và cũng nêu ra những khó khăn, vướng mắc cùng phương hướng khắc phục, và nêu ra một số kiến nghị cùng phối hợp với các ngành để thực hiện tốt công tác này.
Kết thúc buổi làm việc, đồng chí Nguyễn Văn Tuyền - Trưởng đoàn thay mặt đoàn tiếp nhận một số ý kiến giải trình của Cơ quan CSĐT – Công an thành phố Vũng Tàu, trên cơ sở đó sẽ ban hành bản Kết luận chính thức, kết quả công tác kiểm sát trực tiếp việc giải quyết khiếu nại, tố cáo về tư pháp; giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm và kiến nghị khởi tố đối với Cơ quan CSĐT – Công an Thành phố Vũng Tàu.
Bài viết: Trịnh Thị Hạnh - VKSND TP. Vũng Tàu
