Ngày 31/5/2018, Tòa án nhân dân thị xã Phú Mỹ đã mở phiên tòa xét xử sơ thẩm vụ án tranh chấp quyền sử dụng đất giữa nguyên đơn là ông Lê Thái Thiện, bà Nguyễn Thị Soi và bị đơn là ông Lê Thanh Hóa. Cả hai đều cư trú tại ấp Láng Cát, xã Tân Hải, thị xã Phú Mỹ và cũng là hàng xóm láng giềng của nhau. Diện tích đất tranh chấp không lớn chỉ có khoảng 31,4 m2 do bị đơn lấn chiếm vì thửa đất lệch ranh. Sự việc tranh chấp được hòa giải tại cơ sở nhưng không thành và được Tòa án thụ lý sau đó. Điều đáng nói ở đây là hai bên đương sự là hàng xóm của nhau, lại cùng là đồng hương và cũng đã đứng tuổi (sinh năm 1959), những tưởng bị đơn sẽ ngồi lại với nguyên đơn để tìm ra một cách giải quyết hợp lý vì tình làng nghĩa xóm và cũng vì nguyên đơn lúc đầu rất có thiện chí giải quyết. Ông Thiện, bà Soi lúc mới xảy ra tranh chấp khẳng định chấp nhận phần đất của mình bị ông Hóa lấn ranh được trả bằng tiền song ông Hóa lại kiên quyết không chịu, một mực cho rằng từ khi nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất đến nay hơn 10 năm gia đình vẫn ở ổn định, các cột, tường nguyên vẹn chưa sửa chữa, xây dựng mới và không xảy ra tranh chấp gì nên một mực không đồng ý. Lúc đó, giá trị phần đất tranh chấp chỉ khoảng hơn bốn mươi triệu đồng. Sự việc cũng đã được Tòa án hòa giải theo tố tụng song vẫn không thành công do hai bên lúc này đây đã mất niềm tin và quay ra thù ghét nhau. Được biết, nguyên đơn hiện là một người rất giàu có tại địa phương và khẳng định kiên quyết theo đuổi vụ án đến cùng.
Là một Kiểm sát viên trẻ mới được bổ nhiệm của Viện kiểm sát nhân dân thị xã Phú Mỹ, tôi đã được lãnh đạo đơn vị tin tưởng phân công, giao nhiệm vụ nghiên cứu hồ sơ vụ án và tham gia phiên tòa. Tuy đã có ít nhiều năm kinh nghiệm làm chuyên viên phụ giúp kiểm sát viên nghiên cứu các hồ sơ, đề xuất cách giải quyết vụ án song khi được tự mình nghiên cứu hồ sơ vụ án và tham gia phiên tòa tôi vẫn có một số bồi hồi, lo lắng nhất định: Đầu tiên là nội dung vụ án không phức tạp nhưng rất khó tuyên một cách hợp tình, hợp lý vì bị đơn đã xây dựng nhà cấp 3A2, hai tầng kiên cố, có một phần công trình nằm trên phần đất lấn ranh nhưng nguyên đơn lại kiên quyết yêu cầu phải đập bỏ trả lại diện tích đất bị lấn chiếm. Một bên thì “cậy có tiền” một bên thì “ngang”, làm cho một Kiểm sát viên trẻ như tôi phải đắn đo lắm để nghĩ ra cách giải quyết sao cho vẹn cả đôi đường. Bên cạnh đó, do mới được bổ nhiệm nên kinh nghiệm ngồi tòa xét xử hầu như chưa có, trong phiên tòa đôi lúc cũng cảm thấy “tim đập, chân run” khi thấy đương sự lớn tuổi hơn mình rất nhiều, có sự tinh khôn, từng trải và đối đáp rất khéo léo, kiên quyết với Kiểm sát viên khi được hỏi tại phiên tòa. Không khí phiên tòa hôm đó diễn ra rất gay cấn, chủ tọa liên tục phải ngắt lời các bên, đặc biệt là bị đơn đang rất cuồng nộ làm cho Kiểm sát viên cũng thấy có chút “choáng ngợp”. Tuy nhiên, với bản lĩnh vững vàng, cũng như áp dụng những gì được học tại trường nghiệp vụ và tại đơn vị, tôi bình tĩnh xử lý, mổ xẻ vấn đề, lần lượt hỏi các bên và người có quyền lợi nghĩa vụ liên quan để làm rõ ai sai ai đúng.
Toàn cảnh phiên tòa
Cuối cùng, tôi đã phát biểu quan điểm giải quyết vụ án theo hướng đề nghị HĐXX buộc bị đơn phải thanh toán bằng tiền cho nguyên đơn phần đất lấn chiếm với giá trị dựa trên kết luận định giá (lúc này giá trị phần đất đã lên đến hơn 220 triệu đồng) và bị đơn được giao sử dụng phần đất tranh chấp đó. Như thế sẽ tránh phải đập bỏ, tháo dỡ công trình xây dựng gây khó khăn cho việc thi hành án, gây tốn kém tiền của của nhà nước và làm phức tạp thêm tình hình ở địa phương. Sau khi nghị án, Hội đồng xét xử đã tuyên án như nội dung phát biểu quan điểm giải quyết của mình làm tôi thấy rất vui, dù biết chắc chắn bị đơn sẽ kháng cáo.
Kết thúc phiên tòa, vị chủ tọa đồng thời là Phó Chánh án lại cười, vỗ vai tôi và khen rằng:” Kiểm sát viên trẻ mà phong thái đĩnh đạc, xử lý tình huống “ngon” như kiểm sát viên lâu năm ấy nhỉ?”. Tôi cười đáp lễ với chút hãnh diện nho nhỏ và ra về trong ánh nắng ngập tràn cùng hoa phượng rơi đỏ dưới đường đi. Tự dưng, tôi cảm thấy thật tự hào biết bao khi được là một Kiểm sát viên của ngành Kiểm sát nhân dân Việt Nam.
Trần Quang Minh – Viện KSND Thị xã Phú Mỹ
