Trong thời gian qua, trên địa bàn tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu phát sinh một số vụ án hành chính, về khởi kiện Chi nhánh Văn phòng Đăng ký đất đai liên quan đến các hoạt động quản lý đất đai trên địa bàn.
Trong quá trình giải quyết vụ án, nhận thấy hiện nay có hai luồng quan điểm khác nhau khi xác định người bị kiện là Chi nhánh Văn phòng Đăng ký đất đai:
Quan điểm thứ nhất cho rằng: Chi nhánh Văn phòng Đăng ký đất đai là người bị kiện theo khoản 9, Điều 3, Luật tố tụng hành chính.
Quan điểm thứ hai cho rằng: Chi nhánh Văn phòng Đăng ký đất đai không phải là người bị kiện theo quy định tại khoản 9, Điều 3, Luật tố tụng hành chính.
Mặc dù trường hợp này có hai luồng quan điểm khác nhau và thực tế hiện nay các cơ quan chức năng chưa có văn bản giải đáp, hướng dẫn chính thức nên gây ra những khó khăn trong quá trình kiểm sát việc giải quyết các vụ án hành chính. Tuy nhiên, trong trường hợp này tôi đồng tình với quan điểm thứ hai cho rằng Chi nhánh Văn phòng Đăng ký đất đai không phải là người bị kiện theo quy định tại khoản 9, Điều 3, Luật tố tụng hành chính, bởi các lẽ sau:
Theo khoản 9, Điều 3, Luật tố tụng hành chính năm 2015 quy định về người bị kiện: Người bị kiện là cơ quan, tổ chức, cá nhân có quyết định hành chính, hành vi hành chính, quyết định kỷ luật buộc thôi việc, quyết định giải quyết khiếu nại về quyết định xử lý vụ việc cạnh tranh, danh sách cử tri bị khởi kiện.
Tiếp đó tại khoản 11, Điều 3, Luật tố tụng hành chính năm 2015 giải thích khái niệm về cơ quan, tổ chức như sau: Cơ quan, tổ chức bao gồm cơ quan nhà nước, tổ chức chính trị, tổ chức chính trị - xã hội, tổ chức chính trị - xã hội - nghề nghiệp, tổ chức xã hội, tổ chức xã hội - nghề nghiệp, tổ chức kinh tế, đơn vị sự nghiệp công lập, đơn vị lực lượng vũ trang nhân dân và các tổ chức khác được thành lập và hoạt động theo quy định của pháp luật.
Tại khoản 1, Điều 5, Nghị định số: 43/2014/NĐ-CP ngày 15/5/2014 của Chính phủ, quy định: Văn phòng đăng ký đất đai là đơn vị sự nghiệp công, có tư cách pháp nhân, có trụ sở, con dấu riêng và được mở tài khoản để hoạt động theo quy định của pháp luật. Văn phòng đăng ký đất đai có chức năng thực hiện đăng ký đất đai và tài sản khác gắn liền với đất; xây dựng, quản lý, cập nhật, chỉnh lý thống nhất hồ sơ địa chính và cơ sở dữ liệu đất đai; thống kê, kiểm kê đất đai; cung cấp thông tin đất đai theo quy định cho các tổ chức, cá nhân có nhu cầu. Văn phòng đăng ký đất đai có chi nhánh tại các quận, huyện, thị xã, thành phố thuộc tỉnh. Chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai được thực hiện chức năng, nhiệm vụ và quyền hạn của Văn phòng đăng ký đất đai…
Tại khoản 2, Điều 3, Thông tư liên tịch số: 15/2015/TTLT- BTNMT-BNV-BTC ngày 04/4/2015 của Bộ Tài nguyên Môi trường - Bộ Nội vụ - Bộ Tài chính, quy định cơ cấu của Văn phòng Đăng ký đất đai thuộc tỉnh gồm: Phòng Hành chính tổng hợp; Phòng Kế hoạch Tài chính; Phòng Đăng ký và cấp giấy chứng nhận; Phòng Thông tin Lưu trữ; Phòng Kỹ thuật địa chính và các Chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai. Chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai tại các quận, huyện, thị xã, thành phố thuộc tỉnh là đơn vị hạch toán phụ thuộc; có con dấu riêng, được Nhà nước bố trí văn phòng, trang thiết bị làm việc theo quy định của pháp luật.
Như vậy, theo quy định nêu trên, Chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai là đơn vị trực thuộc, chịu quản lý trực tiếp, toàn diện và thực hiện các chức năng, nhiệm vụ của Văn phòng Đăng ký đất đai tỉnh. Chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai không có quyết định thành lập riêng lẽ của cơ quan chức năng, không có tư cách pháp nhân và tự chịu trách nhiệm về việc thực hiện nhiệm vụ của mình như quy định tại Thông tư liên tịch số: 05/2010/TTLT-BTNMT-BNV-BTC ngày 15/3/2010 của Bộ Tài nguyên và Môi trường - Bộ Nội vụ - Bộ Tài chính. Do đó, người bị kiện vụ án hành chính trong trường hợp này phải được xác định là Văn phòng đăng ký đất đai tỉnh và vụ án thuộc thẩm quyền giải quyết của Tòa án nhân dân tỉnh theo quy định tại khoản 3, Điều 32, Luật tố tụng hành chính.
Trên đây là quan điểm của cá nhân tôi về xác định người bị kiện là Chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai, xin được đưa ra để cùng trao đổi.
Bài viết: Nguyễn Sơn - Phòng 10
